Bee-line essay, "Le regard de l' autre"

*** Ergernis

"Wanneer knip je nu eindelijk je haar ?
Waarom mag ik je haar nu niet wat korter knippen ?
Je hebt al een lang gezicht en met die staart lijkt je gezicht
nog langer.
Je weet toch dat heel wat mensen je omwille van je uiterlijk links laten
liggen of minstens wantrouwig, ietwat angstig afstand houden."
hoor ik mijn vrouw geregeld vol ergernis zeggen.
Mijn reactie is steeds: " Geen haar op mijn hoofd dat er aan denkt!"
En dan hoor ik haar blazen als een geirriteerde kat.
Als ik daarop durf te lachen, is het hek pas helemaal van de dam.
Na 10, 15 of 20 jaar ken je haar toch, niet ? heb je toch enig benul wie
je zelf bent, niet ?
Denk dat niet te gauw want wat nu volgt, kan je wel eens van gedachten
doen veranderen.

*** Aandacht

Aandacht krijgen, gewaardeerd worden blijkt voor ons mensen
even noodzakelijk te zijn als zuurstof voor onze longen.
Wellicht is dit een mogelijke reden waarom mensen "kuddegeest" vertonen.
Afgewezen worden, er niet bij horen, is voor velen immers onverdraagbaar.
Hoe groter onze persoonlijke ambitie, hoe groter wellicht onze behoefte naar
aandacht en erkenning.
Nochthans zijn er mensen die bewust bij geen enkele groep willen horen.
Zij blijven liever aan de kant, willen hun onafhankelijkheid waarborgen.
Zijn zij eenzamer, ongelukkiger ?
Hebben zij meer last van frustratie of verbittering ?
Voelen zij zich vrijer ?

*** Onze honderdduizend anderen

In hoeverre valt het beeld dat de anderen over ons hebben echter samen met
het beeld dat we over onszelf hebben?
Als je daar ernstig over nadenkt, kom je tot het besef dat de kans bestaat dat
iedere andere jou op een min of meer andere manier bekijkt, aanvoelt.
M.a.w. dat de ene persoon die jij meent te zijn in de ogen van een andere, iemand
anders is voor hem.
Iemand die zij alleen kennen doordat ze van buitenaf met ogen naar jou kijken
die niet de jouwe zijn.
In elk van ons zijn er dan duizenden anderen of zitten er duizenden
vreemden waar wij amper weet van hebben, laat staan dat we ze kennen.
Een vreemde gedachte maar is ze uit de lucht gegrepen ?

"Als u voor de anderen niet degene bent die u voor uzelf bent, wat doet u dan ?
Niets doet u, of heel weinig. U vindt geheel zeker van uzelf,
op zijn hoogst dat de anderen u slecht hebben begrepen;
slecht beoordelen en dat is het dan.
Als u eraan hecht zult u eventueel proberen dat oordeel recht te zetten
door van alles te verklaren en uit te leggen; als u er niet aan hecht
laat u het voor wat het is."
--- Luigi Pirandello (1867-1936), Nobelprijswinnaar
in de roman "Iemand, niemand en honderdduizend" (1926)

"Ce sont les regardeurs qui font le tableau"
--- Marcel Duchamp (1887 - 1968), surrealist

*** Ken uzelf

Waarom knip ik mijn haar nu niet ?
Ik kan een hele resem "mogelijke" redenen bedenken:
- Ik zie graag lange haren
- ik vind me idioot met kort haar
- ik voel me als Samson: geen kracht zonder haar
- ik wil tonen dat ik anders ben dan de anderen omdat dat het nog het enige
is waarmee ik dat kan tonen.
De rest van mezelf is immers met de jaren geconformeerd geraakt.
En ik ben te weinig opportunist om sociaal verstandig te zijn.
- ik ben (zinnig?) eigenzinnig
- nog erger: ik ben een sociaal onaangepaste, een heremiet
- het is toch onmogelijk dat iedereen je als aardig, vriendelijk of voldoende
aangepast ziet, ongeacht de haarlengte. Het maakt niets uit.

Zich met succes conformeren lijkt na al deze gedachten een stuk moeilijker
te worden, niet ?
Het gevaar voor conformisten is trouwens dat zij na enige tijd dermate
vervreemden van zichzelf dat de iemand die zij ooit voor zichzelf zijn geweest,
een niemand is geworden.
Hun zelfbeeld (persoonlijkheid) is dermate ontbonden dat ze zichzelf
niet meer vinden tussen al die anderen in zichzelf.
Opportunisten hebben het schijnbaar een stuk makkelijker.
Zij gedragen zich als kameleons, spelen telkens een andere naargelang
de noodwendigheden nl. de andere die hun op dat ogenblik het meeste
voordeel kan bieden.
In tegenstelling tot conformisten zijn zij bewust oneerlijk tegenover
de "derde" anderen, beseffen vaak veel te laat dat ze daarbij ook oneerlijk
zijn tegenover hun eigen zelfbeeld.
Zij trekken in het beste geval naievelingen aan,
in het slechtste geval opportunisten.

Durf jezelf eens de vraag te stellen hoe anderen over je denken,
welke andere in jezelf zij voortdurend aanspreken,
telkens opnieuw verwachten te ontmoeten ?
Het zal je een stuk "bescheidener" maken, als dat voor jezelf al nodig is ... ;-)