Bee-line essay, "als kwik"

*** Bram

Drie zondagen geleden hoorde ik op de radio een eerder opgenomen interview met Bram Vermeulen.
Bram vormde samen met Freek De Jonge "Nederlands Hoop", een cabaretgroep die begin '70 met succes (het linkse) Vlaanderen en Nederland beroerde.
Na de split in ik-weet-niet-welk-jaar ging hij solo en schonk ons sedertdien enkele hartverwarmende CD's.
Mijn hart stond even stil toen ik op de radio vernam dat hij op vakantie in Toscane schielijk overleed.
Op 57jarige leeftijd verliet hij ons voor een solotrip naar het hiernamaals.
Hoe het verder met hem vergaat horen we, als we Bram mogen geloven, in ons volgend leven.
Op zondagmorgen dus, mediterend achter het stuur, hoorde ik hem zeggen hoe opmerkelijk het is dat in Vlaanderen iemands beste vriend, de vriend voor het leven, uit de lagere school blijkt te komen.
Een periode in het leven waarin de onschuld en de zuiverheid de toon aangeeft.
Meestal een buurjongen ...
In Nederland daarentegen duikt de beste vriend vanaf 18 jaar op, of na de middelbare school of nog later in het leven.
Een cultuurverschil waarvoor hij zelf nog geen verklaring had gevonden.
Op die verklaring moeten we nu helemaal niet meer rekenen, vrees ik, jammer genoeg.

Opmerkelijk toch!
Niet het cultuurverschil tussen Vlamingen en Nederlanders, die zijn er en dat maakt het ook boeiend.
De verschillen tussen de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden houden de relatie spannend.
En wat is een relatie zonder spanning? Als een mannenonderbroek zonder elastiek.
"Je trekt het boeltje keer op keer naar boven maar 2 minuten later hangt het weer aan je knie‘n."
Neen, ik heb het over het buurjongenfenomeen, iemand uit de lagere school waar je de rest van je leven mee verbonden blijft.
Ook al heb je in 35 jaar met elkaar niet meer opgetrokken.

*** Palm

In Machelen waar de ouderen van het mannelijk geslacht "trekkebenend" door het dorp sukkelden als menselijke hi‘roglieven van het oudbrabantse ras, liggen mijn aardse wortels.
Bij ons in 't dorp dronken ze (veel te veel) Palm en ... Dobbele Palm met Kerstmis.
Vandaar het trekkebenen (maar dat is een ander verhaal).
Wat is het beeldmerk van DE Palm, denk je?
Vriendelijk ogende, bruine boerenpaarden met blonde manen!
Palm bestaat nog, kijk maar naar de TVspotjes.
De reclame laat op het scherm stoere boerenpaarden los en iemand zegt met diepe onverschrokken stem: "PALM ... WAAROM? DAAROM!"
Geen flauw gezever over: "MATEN, MAKKERS, MAES".
Daar, waar nu Makro en autosnelwegen heersen, groeide ik op in een arbeiderswijk waar iedereen iedereen kende, de achterdeur plat werd gelopen, de voordeur niet bestond, de kinderen na schooltijd op de straten speelden, het bos in handbereik, op een boogscheut van Brussel.
Machelaars zijn halve brusselaars en dat hoor je in het plaatselijk dialect.
Een Machelaar heeft geen maten of makkers, maar 'kamerouten'.
Onafscheidelijk waren we. Zag je de ene dan zag je de andere.
We waren uit elkaars buurt niet weg te slaan.
Ravotten, ruzie krijgen, ontzettend veel ruzie maken, twee dagen mokken maar onherroepelijk terug bij elkaar kruipen vanuit het diepe besef dat je elkaar eigenlijk geen dag kan missen, lief en leed delend, samen stil en schuchter bij het kleine en grote verdiet.
Als twee spitsbroeders liepen wij zorgeloos door het dorp, maar ook onontkomelijk jaar na jaar onze volwassenheid tegemoet.
En die kwam er voor we er erg in hadden.
Na onze lagere school nam het leven ons apart en stuurde ons elk een ander pad op.

*** Frodo en Sam

Deze zomer hebben we elkaar gezocht en gevonden.
Mij leek het als met enige schroom terugkeren in het ouderlijk huis na een eeuwiglijkende afwezigheid.
Je loopt schoorvoetend de kamers in, trekt voorzichtig de kastladen open en merkt dat alles nog op zijn vertrouwde gekende plekje ligt.
Dat geeft een onnoemelijke rust: terug thuiskomen, de draad terugvinden met een wezenlijk stuk van jezelf.

DAAROM is ware vriendschap als Kwik:
Eenmaal in je lijf zet het zich vast en stapelt zich op zodat je het nooit meer kwijt raakt.